تاریخچه استفاده از عسل توسط بشر
عسل یکی از موادغذایی است که مصرف آن به تاریخ طول عمر بشر است. عسل تنها غذایی در طبیعت است که هرگز فاسد نمیشود. اکثر میکروارگانیسمها نمیتوانند در عسل رشد کنند و به همین دلیل عسل بستهبندی شده حتی پس از هزاران سال فاسد نمیشود. البته در مواردی که رطوبت عسل بالا باشد یا درب آن باز بوده و رطوبت جذب کند فقط مخمرهای اسموفیلیک میتوانند آن را آلوده و در آن ایجاد کف نمایند. این پدیده را نیز جوانه زدن عسل مینامند.
هر بار که حیوان کوچکی مانند موش یا حشره وارد کندو میشود، توسط زنبورهایی که نمیتوانند آن را به بیرون حمل کنند با نیش کشته میشود. سپس با برهموم پوشانده شده تا از فساد و تجزیه آن جلوگیری گردد.
قدمت عسل در مصر باستان
مصریان باستان از زنبورها برای مومیایی نمودن اجساد فراعنه الهام گرفتند. در واقع، پیشینه کاربرد عسل در مصر دستکم به ۲۲۰۰ تا ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح میرسد. مصریان باستان از عسل دستکم در تهیه ۹۰۰ فراورده تولید میکردند. عسل در زندگی روحانی، اجتماعی و اقتصادی مصریان باستان نقش مهمی ایفا میکرده است. از حکایتهای بهجا مانده در پرستشگاه ها و آرامگاه های مردگان آنها چنین برمیآید که عسل در آن روزگار از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و در سنن قدیمی با اشاره به اهمیت دارویی عسل، به بیماران جهت درمان تجویز میشده است.
تاریخچه عسل در یونان
یونانیان باستان نیز این تصور را داشتند تصور میکردند که خدایان چون خوراک بهشتی میخوردند، فناناپذیر و ابدی گشتهاند. آنها ایمان داشتند که عسل یکی از اجزای مهم این خوراک بهشتی است. بقراط، پدر پزشکی و بنیانگذار طب یونان، ۲۵۰۰ سال پیش در مورد عسل چنین گفتهاست: “هر دارویی از مواد غذایی درست میشود و متعاقب آن هر غذایی نیز جانشین دارو میگردد، عسل پاسخگوی این دو شرط است”.
ابوعلی سینا، دانشمند بزرگ ایرانی ۱۰۰۰ سال پیش در کتاب قانون خود نسخههای زیادی بر پایه عسل و موم آن تجویز کردهاست.
موریس مترلینک، نویسنده نامدار بلژیکی، در مورد عسل چنین گفته است: “همین امروز اگر زنبور عسل از بین برود، هزاران نوع از گیاهان از بین خواهد رفت و از کجا معلوم که تمدن از بین نرود”.